Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη συνιστά έναν από τους πλέον δυναμικούς θεσμούς του Δικαίου της Θάλασσας και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα θεμελίωσης κυριαρχικών δικαιωμάτων. Η πρακτική εφαρμογή της ΑΟΖ υπερβαίνει την απλή νομική κατοχύρωση και μετατρέπεται σε εργαλείο καθορισμού της γεωπολιτικής ταυτότητας ενός κράτους. Η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών επιτρέπει τη μετατροπή των θαλάσσιων πόρων σε στρατηγικό πλεονέκτημα, ενσωματώνοντας τη διαχείρισή τους σε εθνικά αναπτυξιακά και διπλωματικά πλάνα.
Η σημασία της ΑΟΖ προκύπτει από το γεγονός ότι αποτελεί μηχανισμό αποτροπής συγκρουσιακών διεκδικήσεων. Η νομική της βάση επισημοποιεί το πλαίσιο δικαιοδοσίας των κρατών και επιτρέπει την εφαρμογή κανόνων διεθνούς νομιμότητας σε έναν χώρο που παραδοσιακά αποτελούσε αμφισβητούμενο πεδίο ισχύος. Η οριοθέτηση μέσω συμφωνιών ενισχύει την ασφάλεια δικαίου και παράλληλα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη ενεργειακών πόρων, αλιείας, θαλάσσιων μεταφορών και ερευνητικών δραστηριοτήτων.
Σε επίπεδο γεωπολιτικής ανάλυσης, η οριοθέτηση ΑΟΖ συνιστά εναλλακτικό μοντέλο κυριαρχίας έναντι της δύναμης των εξοπλισμών. Ενώ η παραδοσιακή ισχύς ασφαλείας στηρίζεται στη στρατιωτική ισχύ, το σύγχρονο υπόδειγμα θαλάσσιας ισχύος στηρίζεται στην κατοχύρωση δικαιωμάτων μέσω της διεθνούς νομιμότητας. Η διαχείριση της ΑΟΖ αποκτά έτσι στρατηγική αξία, καθώς συνδέει τις διεθνείς σχέσεις με τη γεωοικονομία και την ενεργειακή ασφάλεια.
Παράλληλα, η ΑΟΖ λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο διεθνές δίκαιο και την οικονομική διπλωματία. Η ανάπτυξη υποδομών, η προώθηση συμφωνιών και η προσέλκυση επενδύσεων αποτελούν διαδικασίες που αναπτύσσονται εντός ενός πλαισίου προβλεψιμότητας. Αυτό επιτρέπει στα κράτη να εντάξουν την ΑΟΖ σε στρατηγικούς στόχους που σχετίζονται με την περιφερειακή τους θέση και την παγκόσμια οικονομία. Σε αυτό το σημείο, η ΑΟΖ μετατρέπεται σε περιουσιακό στοιχείο του κράτους, με άμεσο αντίκτυπο στη διεθνή του επιρροή.
Καθώς το διεθνές σύστημα εξελίσσεται προς ένα υπόδειγμα όπου οι θαλάσσιες ζώνες αποτελούν νέα πηγή ισχύος, η οριοθέτηση ΑΟΖ αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για τη διαμόρφωση ισορροπιών και συνεργασιών. Η ΑΟΖ αποδεικνύεται όχι μόνο μηχανισμός κατοχύρωσης κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά και εργαλείο διπλωματίας, ασφάλειας, ανάπτυξης και διεθνούς αναγνώρισης. Η χρησιμότητά της είναι πολυεπίπεδη και επεκτείνεται τόσο στη νομιμοποίηση κράτους όσο και στη διασφάλιση συμφερόντων που συνδέονται με την ενέργεια, την οικονομία και το διεθνές εμπόριο.
Πρόσφατα σχόλια