Η προαναγγελθείσα απόφαση Ερντογάν  δεν εξέπληξε κανέναν.  Αντιθέτως κινείται εντός του πλαισίου που ο Τούρκος πρόεδρος έχει καθορίσει από μακρού χρόνου. Την μετατροπή της χώρας του σε κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη στην ανατολική Μεσόγειο.  Σταδιακά δηλαδή η Τουρκία απομακρύνεται από την Δύση με επιταχυνόμενο ρυθμό με σκοπό την σταδιακή πολιτική ισλαμοποίηση.

Η μετατροπή λοιπόν της Αγίας Σοφίας σε τζαμί επιβεβαιώνει και εμβαθύνει της οπισθοδρόμηση της Τουρκίας σε ο τι αφορά τα ,όποια, δυτικά χαρακτηριστικά μπορεί να είχε ασχέτως της πρακτικής εφαρμογής τους.  Φανερή είναι επίσης και η οικοδόμηση ενός συστήματος «Δικαίου» το οποίο ερμηνεύεται ad hoc και  αρνείται να τοποθετήσει στην Τουρκία στα φυσικά της μέτρα αλλά αντιθέτως την τοποθετεί στον πυρήνα της άσκησης πολιτικής.  Χαρακτηριστικό είναι ότι αδιαφορεί για τις σχέσεις με την ΕΕ και επιχειρεί να λειτουργεί ως ηγέτιδα δύναμη.

Χαρακτηριστικό είναι ότι από το 2010 ο Ερντογάν αποπειράται, άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε όχι,να μετατρέψει την Τουρκία σε ηγέτιδα δύναμη του σουνιτικού κόσμου.  Η κίνηση αυτή εξυπηρετεί τα μακροπρόθεσμα σχέδια του. Ο συμβολισμός δηλαδή της Αγίας Σοφίας ως τζαμί μπορεί να λειτουργήσει συσπειρωτικά καθώς είναι ο κεντρικός ναός του χριστιανικού-ανατολικού κόσμου.

Αυτό δεν που δεν πρέπει να αγνοηθεί είναι ότι με την μετατροπή επιτυγχάνεται ουσιαστική η «παράκαμψη» του πρόσφατου τουρκικού παρελθόντος και η άμεση συνειδησιακή σύνδεση της Τουρκίας με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Εδώ βεβαίως υποκρύπτεται με ένας άλλος στόχος του Ερντογάν, η αμφισβήτηση και εντέλει η αποκαθήλωση  του Κεμάλ και αντικατάστασή του από τον ίδιο ως πατέρα του έθνους.

Το μείζον πρόβλημα για την Ελλάδα και την Ευρώπη εδράζεται στην οπισθοδρόμηση που επιχειρείται από την τουρκική ηγεσία και η πιθανή δημιουργία μιας Τουρκίας μακριά από κάθε έννοια δυτικού εκσυγχρονισμού, στον όποιο βαθμό αυτός επετεύχθη τα τελευταία εκατό χρόνια,  η οποία θα είναι πολύ περισσότερο απαιτητική και «δύστροπη» ως γείτονας από όσο είναι σήμερα αποκλείοντας κάθε πιθανότητα καλής γειτνίασης και συνεννόησης.

Στο εσωτερικό πεδίο επίσης είναι προφανής η προσπάθεια εντυπωσιασμού των πολιτικών όπως επίσης και παντί τρόπω απόπειρα αποπροσανατολισμού από τα τρέχοντα οικονομικά προβλήματα. Εξίσου προφανής όμως είναι και η ιδεολογική κατεύθυνση της μετατροπής. Χαρακτηριστικό είναι δε, ότι τα τελευταία χρόνια άλλοι τρεις ναοί,( η Αγία Σοφία της Βιζύης,η Αγία Σοφία της Νίκαιας και η Αγία Σοφία της Τραπεζούντας) επίσης  έχουν μετατραπεί σε τεμένη και μάλιστα σε χρονική περίοδο μη σχετιζόμενη με την οικονομική κρίση της Τουρκίας. Οι κινήσεις αυτές φανερώνουν κυρίως ιδεολογικές σκοπιμότητες.

Τέλος, αρκετά συχνά ακούγεται στην ελληνική κοινή γνώμη το επιχείρημα περί «κυριαρχικού δικαιώματος» της Τουρκίας να πράξει όπως επιθυμεί στο εσωτερικό της. Το επιχείρημα αυτό είναι σαθρό ακριβώς γιατί δεν υπολογίζει την ανασφάλεια που θα μπορούσε να προκαλέσει στην Χώρα μας ένας «αποδυτικοποιημένος» και «ριζοσπαστικοποιημένος» γείτονας στα ανατολικά σύνορα.