Η Ελλάδα προχωρά σε ένα στρατηγικό και αποφασιστικό βήμα, καταθέτοντας αίτημα για ένταξη στο πρόγραμμα SAFE (Security Action for Europe) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσω αυτού του αιτήματος, η χώρα ζητά τη χορήγηση χαμηλότοκων δανείων ύψους 1,2 δισ. ευρώ, με στόχο την ενίσχυση των αναγκών της εθνικής άμυνας. Η πρωτοβουλία αυτή δεν είναι απλώς μια κίνηση αναβάθμισης των αμυντικών δυνατοτήτων της Ελλάδας, αλλά και μια στρατηγική κίνηση με διττό χαρακτήρα: αφενός την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας και αφετέρου την ενεργή συμμετοχή της στον νέο ευρωπαϊκό χάρτη άμυνας και ασφάλειας, ο οποίος αναδιαμορφώνεται μετά την απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών από την περιοχή.

Το SAFE και η σημασία του για την Ευρωπαϊκή Άμυνα

Το SAFE αποτελεί τον νέο χρηματοδοτικό βραχίονα της ΕΕ, ενταγμένο στο συνολικό πακέτο των 750 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Το πρόγραμμα αυτό προβλέπει κοινές αμυντικές προμήθειες και τη στήριξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας των κρατών μελών, με σκοπό την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενη γεωπολιτική αβεβαιότητα και κινδύνους. Τα δάνεια που παρέχονται μέσω του SAFE ανέρχονται συνολικά σε 150 δισ. ευρώ και στοχεύουν στην προώθηση στρατηγικών αμυντικών προγραμμάτων, όπως η ανάπτυξη σύγχρονων όπλων και συστημάτων.

Ειδικά Στρατηγικά Προγράμματα για την Ελλάδα

Η Ελλάδα, μέσα από την πρότασή της στο πλαίσιο του SAFE, επιδιώκει να επισπεύσει την υλοποίηση στρατηγικών αμυντικών προγραμμάτων, τα οποία ήδη εντάσσονται στο 12+8ετές εξοπλιστικό σχέδιο της χώρας. Η χρηματοδότηση από το SAFE θα επιτρέψει την ταχύτερη και πιο αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων, τα οποία περιλαμβάνουν:

  • Αντιαεροπορικά Συστήματα: Αναμένεται η απόκτηση του ισραηλινού συστήματος Barak MX, σε συνεργασία με την Intracom Defense, θυγατρική της ισραηλινής εταιρείας.
  • Πολλαπλοί Εκτοξευτές PULS: Το σύστημα πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων PULS της Elbit, μέσω της θυγατρικής της στην Γερμανία, αναμένεται να ενισχύσει την ελληνική αεροπορική άμυνα.
  • Ενδεχόμενη Απόκτηση Φρεγάτας FDI: Η Ελλάδα εξετάζει την ένταξη της 4ης φρεγάτας FDI (κωδικός: 800–900 εκατ. ευρώ) στο στόλο της.
  • Μη Επανδρωμένα Συστήματα (UAV και USV): Υπάρχει επίσης η πρόβλεψη για την ανάπτυξη μη επανδρωμένων εναέριων και θαλάσσιων συστημάτων μέσω ευρωπαϊκών συμπαραγωγών.

Αυτά τα στρατηγικά προγράμματα εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της αναβάθμισης της εθνικής άμυνας της Ελλάδας και ενισχύουν τη θέση της χώρας ως βασικού παίκτη στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.

Η Στρατηγική Σημασία της Εγκατάστασης στο SAFE

Η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα SAFE έχει σαφή στρατηγική διάσταση, πέραν της χρηματοδότησης των αμυντικών προμηθειών. Το πιο σημαντικό μήνυμα που αποστέλλει η χώρα με αυτή τη συμμετοχή είναι η επιθυμία της να συμμετέχει ενεργά και με λόγο στις εξελίξεις της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Όπως τονίζεται από την ελληνική πλευρά, η απόσυρση των ΗΠΑ από την ευρωπαϊκή ασφάλεια έχει αναγκάσει την ΕΕ να αναλάβει έναν πιο πρωταγωνιστικό ρόλο στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της. Η Ελλάδα, λοιπόν, οφείλει να είναι παρούσα και να έχει λόγο στις αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας, καθώς η απουσία από τις κεντρικές διεργασίες θα τη θέσει σε μειονεκτική θέση.

Η κατάσταση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι η συμμετοχή στο πρόγραμμα SAFE απαιτεί την ομοφωνία όλων των κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα έχει την δυνατότητα να αξιοποιήσει το θεσμικό της βάρος για να διασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα. Ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να εξασφαλίσει την αποδοχή ή μη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE, μιας και η ένταξή της απαιτεί τη συγκατάθεση της Αθήνας και της Λευκωσίας. Επομένως, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να προστατεύσει τα συμφέροντά της και να εμποδίσει την άνευ όρων ένταξη της Τουρκίας σε κοινά ευρωπαϊκά προγράμματα, αν δεν έχουν προηγηθεί απαραίτητες διπλωματικές συμφωνίες.

Επανεκκίνηση της Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας

Η Ελλάδα, παρά την ανάγκη για αναβάθμιση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, έχει μείνει πίσω σε σχέση με άλλες χώρες, όπως η Τουρκία, η οποία μέσα σε δύο δεκαετίες έχει καταφέρει να αποκτήσει σημαντική αμυντική αυτάρκεια και γεωπολιτική επιρροή μέσω της δικής της αμυντικής βιομηχανίας. Η Ελλάδα δεν μπορεί να καλύψει το χαμένο έδαφος σε μια μέρα, αλλά το πρόγραμμα SAFE προσφέρει την ευκαιρία για μια ουσιαστική “επανεκκίνηση” του τομέα, με την προσδοκία ότι, πέρα από την ενίσχυση της εθνικής άμυνας, θα καταστεί η χώρα σημαντικός παράγοντας στην ευρωπαϊκή αμυντική παραγωγή και το στρατηγικό σχεδιασμό.

Συμπέρασμα: Μια Ευκαιρία για Στρατηγική Τοποθέτηση

Η συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα SAFE δεν αφορά απλώς την απόκτηση 1,2 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας, αλλά είναι κυρίως μια στρατηγική κίνηση για την τοποθέτηση της χώρας στον πυρήνα της ευρωπαϊκής αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής. Εν μέσω μιας ευρύτερης γεωπολιτικής αναδιάρθρωσης, η Ελλάδα καλείται να καταστεί ενεργός και στρατηγικός παράγοντας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ασφάλειας, προασπίζοντας τα εθνικά της συμφέροντα και συμμετέχοντας ενεργά στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων που θα καθορίσουν την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής άμυνας για τα επόμενα χρόνια.