Σαν σήμερα, το 1944 πήρε βίαιη μορφή η πολιτική σύγκρουση μεταξύ των αντιστασιακών δυνάμεων του ΕΑΜ από την μία και των κυβερνητικών δυνάμεων από την άλλη. Τα Δεκεμβριανά.

Οι αφορμές γνωστές, οι αιτίες, διαφορετικές ανά γράφοντα και πολιτική κατεύθυνση. Η κύρια, βαθύτερη, αιτία η διαφορετική ερμηνεία του μεταπολεμικού κόσμου από τους δύο πόλους εξουσίας που δημιουργήθηκαν κατά την Κατοχή και για την θέση που είχε η Ελλάδα σε αυτόν

Δεν ήταν δηλαδή μια περιφερειακή εμφύλια σύγκρουση με μοναδική αιτία την νομή της εξουσίας χωρίς κάποιο ιδεολογικό διακύβευμα, αντιθέτως, αφορούσε στον τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας και την θέση της χώρας στο διπολικό, τότε διεθνές σύστημα.

Ως ουσιαστικά η πρώτη πράξη του Ψυχρού Πολέμου ήταν για την Ελλάδα η τραυματική είσοδος στον μεταπολεμικό κόσμο.  Επιπροσθέτως, η χώρα βίωνε διαιρέσεις και διχασμούς από το 1915 και η τραγωδία την εμφύλιας σύρραξης βάθυνε αυτές τις διαιρέσεις.

Αποτέλεσμα των Δεκεμβριανών και της εμφύλιας τραγωδίας ήταν να δημιουργηθεί μία χώρα δύο ταχυτήτων, με ανθρώπους να πληρώνουν   τίμημα των πεποιθήσεών τους με διώξεις, φυλακίσεις, με μία ελλειμματική δημοκρατία με ασταθές και χωλό κομματικό σύστημα.

Το 1949 η λήξη του Εμφυλίου βρήκε την Ελλάδα διαιρεμένη, οικονομικά κατεστραμμένη και βαθύτατα πληγωμένη. Παρά την έντονη μεταπολεμική ανάπτυξη η απώλεια μιας ολόκληρης δεκαετίας είναι εμφανής στην χώρα μας κατά τα μεταπολεμικά χρόνια.

Επίσης είναι πρόδηλη η μονομέρεια της ανάπτυξης αυτής με ανύπαρκτο κοινωνικό κράτος και απουσία αναδιανεμητικών πολιτικών. Χαρακτηριστική είναι η ,για πρώτη φορά, απουσία συγχρονισμού της χώρας με την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ στον δυτικόευρωπαϊκό χώρο δημιουργούνταν δομές κοινωνικού κράτους, στην Ελλάδα η δημοκρατία υπολειτουργούσε.

Δυστυχώς οι διαιρέσεις θα διαρκέσουν και τις επόμενες δεκαετίες με τις πληγές να κλείνουν μόνο μετά το 1974, με την Ελλάδα να υστερεί όμως σε κοινωνική ανάπτυξη.