2023 όπως 1996;

Πολλοί συγκρίνουν το μεταπολιτευτικό ΠΑΣΟΚ με τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ και αναρωτιούνται αν μπορεί η αξιωματική αντιπολίτευση να μεταβεί στην μετα-Τσίπρα εποχή διατηρώντας τα μέχρι τώρα κεκτημένα.

Το ερώτημα αυτό ανακύπτει από το γεγονός ότι κατά σύμπτωση αυτές τις ημέρες το 1996 ο Κώστας Σημίτης εκλέγεται από το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και πρόεδρός επικρατώντας του Άκη Τσοχατζόπουλου.

Ασφαλώς, σε αντίθεση με τον Α. Παπανδρέου. ο Αλέξης Τσίπρας δεν ίδρυσε τον ΣΥΡΙΖΑ, βρέθηκε όμως στην ηγεσία του σε άσχετη χρονική στιγμή άσχετη με την μετέπειτα πορεία του κόμματος. Είναι σημαντικό ότι η πορεία του κόμματος είναι ταυτισμένη με τις δικές του πολιτικές επιλογές  , μπορεί να ειπωθεί δε, ότι ως πολιτικός αρχηγός έχει εκλάβει κάποια ιδρυτικά χαρακτηριστικά αρχής γενομένης  με την μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ από πολυτασικό σε ενιαίο κόμμα , την διεκδίκηση, την ανάληψη αλλά και της άσκηση της εξουσίας  και την στροφή προς τους παραδοσιακούς  κεντρώους ψηφοφόρους. Επομένως, είναι δύσκολο να προδιαγραφεί η πορεία του κόμματος χωρίς τον Α. Τσίπρα καθώς αυτός ήταν που συνετέλεσε, και ως πρόσωπο και ως πολιτικός, στην άνοδό του.

 Πέραν αυτού το ΠΑΣΟΚ  κατά την περίοδο της μετάβασης βρισκόταν ήδη στην εξουσία και η εξουσία λειτουργεί συσπειρωτικά σε περιόδους μετάβασης. Επιπλέον ήταν ο δεύτερος πόλος ενός παγιωμένου δικομματικού συστήματος εξουσίας. Ο Κώστας Σημίτης είχε ήδη εκλεγεί πρωθυπουργός τον Ιανουάριο του ίδιου έτους και ήθελε να νομιμοποιηθεί περαιτέρω με την διεκδίκηση της ηγεσίας μετά τον θάνατο του ιδρυτή του κόμματος.

Στον αντίποδα,  ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη στιγμή δεν βρίσκεται στην εξουσία, ούτε φαίνεται ορατό το ενδεχόμενο άμεσης επανόδου σε αυτή. Οι δύο απανωτές ήττες και η παραίτηση Τσίπρα οδηγούν το κόμμα σε περιδίνηση και πολιτική σύγχυση. Επιπλέον ο βασικός του πολιτικός αντίπαλος κυριαρχεί στην ομάδα ψηφοφόρων που θεωρούσε βασική εκλογική του πελατεία.

Η κύρια διαφορά μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ στο ζήτημα της διαδοχής είναι ότι σε ό,τι αφορά στο πρώτο υπήρχαν ξεκάθαρες πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές ουσίας οι οποίες αντιπαρατέθηκαν. Ο αποκαλούμενος «εκσυγχρονισμός» με τις ασάφειες και τις αντιφάσεις του και το λεγόμενο ¨κοινωνικό» ή «αριστερό» ΠΑΣΟΚ ,παρά την αμφότερη ύστερη διάψευσή τους, ήρθαν σε αντιπαράθεση όχι μόνο για την νομή της εξουσίας αλλά αι για την πορεία της Ελλάδας σε έναν μεταλλασσόμενο κόσμο, αντικατόπτριζαν τις ανησυχίες της ελληνικής κοινωνίας για την είσοδο και την πορεία της χώρας στον 21ο αιώνα.

Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικές ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των υποψηφίων δελφίνων δεν υπάρχουν, καν αν υπάρχουν δεν καθορίζουν το πλαίσιο της αντιπαράθεσης.

Αν η διεκδίκηση της ηγεσίας και η πορεία στην μετά Τσίπρα εποχή συνεχίσουν να μην αφορούν στην κοινωνία θα εμπεδωθεί η θέση του ΣΥΡΙΖΑ ως μεσαίου κόμματος στο πολιτικό σκηνικό.

Το ερώτημα παραμένει, μπορεί το 2023 να είναι το 1996 του ΣΥΡΙΖΑ;